Odblokowanie przyszłości onkologii: jak biomarkery immunoterapii nowotworów transformują diagnozę, leczenie i wyniki leczenia pacjentów. Odkryj naukę, która napędza spersonalizowane terapie nowotworowe.
- Wprowadzenie: Wzrost immunoterapii w leczeniu nowotworów
- Czym są biomarkery immunoterapii nowotworów?
- Rodzaje biomarkerów: predykcyjne, prognozujące i farmakodynamiczne
- Kluczowe biomarkery w użyciu klinicznym: PD-L1, MSI, TMB i inne
- Technologie i metody wykrywania biomarkerów
- Wyzwania w walidacji i standaryzacji biomarkerów
- Medycyna spersonalizowana: dostosowywanie immunoterapii za pomocą biomarkerów
- Nowe biomarkery i przyszłe kierunki
- Wpływ kliniczny: studia przypadków i zastosowania w rzeczywistości
- Rozważania regulacyjne i etyczne
- Podsumowanie: Droga naprzód dla biomarkerów immunoterapii nowotworów
- Źródła i odniesienia
Wprowadzenie: Wzrost immunoterapii w leczeniu nowotworów
Immunoterapia nowotworów zrewolucjonizowała onkologię, wykorzystując układ odpornościowy organizmu do rozpoznawania i eliminacji komórek nowotworowych. W przeciwieństwie do tradycyjnych metod leczenia, takich jak chemioterapia i radioterapia, immunoterapie — w tym inhibitory punktów kontrolnych immunologicznych, transfer komórek odpornościowych i szczepionki nowotworowe — oferują potencjał długotrwałych odpowiedzi i długotrwałej remisji w różnych nowotworach. Jednak nie wszyscy pacjenci korzystają w równym stopniu z tych terapii, co podkreśla pilną potrzebę wiarygodnych biomarkerów do przewidywania odpowiedzi, monitorowania skuteczności i kierowania podejmowaniem decyzji klinicznych.
Biomarkery immunoterapii nowotworów to mierzalne wskaźniki — obejmujące mutacje genetyczne i ekspresję białek, a także profile komórek odpornościowych — które dostarczają kluczowych informacji dotyczących prawdopodobnej reakcji pacjenta na leki immunoterapeutyczne. Identyfikacja i walidacja takich biomarkerów stała się kluczowym elementem rozwoju precyzyjnej onkologii, umożliwiając bardziej spersonalizowane i efektywne strategie leczenia. Na przykład ekspresja ligandów śmierci programowanej 1 (PD-L1) na komórkach nowotworowych lub komórkach odpornościowych jest rutynowo wykorzystywana do wyboru pacjentów do terapii przeciw PD-1/PD-L1 w różnych typach nowotworów. Podobnie status obciążenia mutacjami nowotworowymi (TMB) i niestabilności mikrosatelitarnej (MSI) stały się ważnymi predyktorami odpowiedzi na immunoterapię.
Pomimo znaczących postępów, dziedzina ta staje w obliczu wyzwań, takich jak heterogeniczność nowotworów, dynamiczne zmiany w mikrośrodowisku nowotworowym oraz złożoność interakcji immunologicznych. Trwające badania mają na celu odkrycie nowych biomarkerów oraz udoskonalenie istniejących, aby poprawić stratyfikację pacjentów i wyniki leczenia. W miarę jak immunoterapia nadal rozszerza swoją rolę w opiece nad pacjentem z nowotworami, integracja solidnych biomarkerów będzie niezbędna do maksymalizacji korzyści terapeutycznych i minimalizowania niepotrzebnej toksyczności Narodowy Instytut Raka, amerykańska Agencja Żywności i Leków.
Czym są biomarkery immunoterapii nowotworów?
Biomarkery immunoterapii nowotworów to mierzalne biologiczne wskaźniki, które przewidują, monitorują lub wyjaśniają reakcję pacjenta na leczenie immunoterapeutyczne. Te biomarkery można znaleźć w tkankach nowotworowych, krwi lub innych płynach ustrojowych, a dostarczają one kluczowych informacji do personalizacji terapii nowotworowej. Głównym celem identyfikacji takich biomarkerów jest określenie, którzy pacjenci mają największe prawdopodobieństwo skorzystania z określonych immunoterapii, takich jak inhibitory punktów kontrolnych immunologicznych, terapie komórkowe lub szczepionki nowotworowe.
Podstawowe kategorie biomarkerów immunoterapii nowotworów obejmują czynniki specyficzne dla nowotworów (np. ekspresję PD-L1, obciążenie mutacjami nowotworowymi), infiltrację komórek odpornościowych (np. obecność limfocytów infiltrujących nowotwór) oraz krążące markery (np. cytokiny, krążące DNA nowotworowe). Na przykład wysoka ekspresja PD-L1 na komórkach nowotworowych wiąże się z lepszymi wskaźnikami odpowiedzi na inhibitory PD-1/PD-L1 w różnych typach nowotworów. Podobnie, wysokie obciążenie mutacjami nowotworowymi może wskazywać na większe prawdopodobieństwo formowania neoantygenów, zwiększając rozpoznanie i reakcję immunologiczną.
Identyfikacja i walidacja wiarygodnych biomarkerów pozostaje głównym obszarem badań w dziedzinie onkologii, ponieważ mogą one pomóc w optymalizacji wyboru pacjentów, minimalizacji niepotrzebnej toksyczności i poprawie wyników ogólnych. Jednak złożoność interakcji nowotwór-układ odpornościowy i dynamiczny charakter odpowiedzi immunologicznej stanowią istotne wyzwania. Trwające badania mają na celu opracowanie złożonych biomarkerów i integrację danych z odmiennych dziedzin biologii, aby poprawić dokładność predykcyjną i użyteczność kliniczną Narodowy Instytut Raka, amerykańska Agencja Żywności i Leków.
Rodzaje biomarkerów: predykcyjne, prognozujące i farmakodynamiczne
Biomarkery immunoterapii nowotworów klasyfikuje się na kilka typów w zależności od ich użyteczności klinicznej: biomarkery predykcyjne, prognozujące i farmakodynamiczne. Biomarkery predykcyjne są używane do identyfikacji pacjentów, którzy mają największe prawdopodobieństwo skorzystania z określonej immunoterapii. Na przykład ekspresja liganda śmierci programowanej 1 (PD-L1) na komórkach nowotworowych jest szeroko stosowanym biomarkerem predykcyjnym dla odpowiedzi na inhibitory punktów kontrolnych immunologicznych, takie jak pembrolizumab i niwolumab. Wysokie obciążenie mutacjami nowotworowymi (TMB) i status niestabilności mikrosatelitarnej (MSI) również pojawiają się jako predyktory skuteczności immunoterapii Narodowy Instytut Raka.
Biomarkery prognozujące dostarczają informacji o ogólnym wyniku nowotworu u pacjenta, niezależnie od terapii. Te markery pomagają w stratyfikacji pacjentów według ryzyka i mogą informować decyzje terapeutyczne, ale niekoniecznie przewidują odpowiedź na immunoterapię. Przykłady obejmują poziomy dehydrogenazy mleczanowej (LDH) oraz określone sygnatury ekspresji genów związanych z infiltracją komórek odpornościowych w mikrośrodowisku nowotworowym, jak informuje amerykańska Agencja Żywności i Leków.
Biomarkery farmakodynamiczne odzwierciedlają biologiczną odpowiedź na immunoterapię, oferując wgląd w mechanizm działania leku i jego aktywność. Mogą to być zmiany w krążących populacjach komórek odpornościowych, poziomy cytokin czy też profile ekspresji genów związane z układem odpornościowym po leczeniu. Markery farmakodynamiczne są cenne dla monitorowania odpowiedzi na leczenie i optymalizacji schematów dawkowania Cancer Research UK.
Integracja tych typów biomarkerów jest kluczowa dla rozwoju spersonalizowanej immunoterapii, poprawy wyboru pacjentów i zwiększenia wyników klinicznych.
Kluczowe biomarkery w użyciu klinicznym: PD-L1, MSI, TMB i inne
Wdrożenie immunoterapii nowotworów w praktyce klinicznej zostało znacznie zwiększone dzięki identyfikacji i walidacji biomarkerów predykcyjnych. Wśród najbardziej uznanych znajdują się ekspresja ligandu śmierci programowanej 1 (PD-L1), niestabilność mikrosatelitarna (MSI) i obciążenie mutacjami nowotworowymi (TMB). Ekspresja PD-L1, oceniana za pomocą immunohistochemii, jest rutynowo wykorzystywana do kierowania stosowaniem inhibitorów punktów kontrolnych immunologicznych, szczególnie w przypadkach raka płuca nie-drobno komórkowego i innych nowotworów. Jednak jej wartość predykcyjna różni się w zależności od typu nowotworu i platform testowych, co wymaga ostrożnej interpretacji, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków.
MSI, będąca znakiem defektu naprawy niezgodności DNA, to kolejny solidny biomarker. Wysoki status MSI (MSI-H) przewiduje korzystne odpowiedzi na blokady PD-1 w różnych typach nowotworów, prowadząc do pierwszej ogólnej zatwierdzenia przez FDA pembrolizumabu dla nowotworów MSI-H/dMMR Narodowy Instytut Raka. TMB, odzwierciedlające całkowitą liczbę mutacji somatycznych w kodującej przestrzeni genomu nowotworu, również stało się predyktorem korzyści z immunoterapii, szczególnie w niektórych nowotworach, takich jak czerniak czy rak płuc. Niemniej jednak, standaryzacja pomiaru TMB i wartości granicznych pozostaje wyzwaniem, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków.
Poza tymi markerami, nowe biomarkery, takie jak sygnatury ekspresji genów, ładunek neoantygenów oraz skład mikrośrodowiska nowotworowego są przedmiotem aktywnych badań. Te nowe markery mają potencjał do udoskonalenia wyboru pacjentów i poprawy wyników, ale wymagają dalszej walidacji w prospektywnych badaniach klinicznych Narodowy Instytut Raka.
Technologie i metody wykrywania biomarkerów
Wykrywanie i kwantyfikacja biomarkerów immunoterapii nowotworów opiera się na różnorodnych technologiach i metodach analitycznych, z których każda ma swoje unikalne mocne strony i ograniczenia. Tradycyjna immunohistochemia (IHC) pozostaje podstawowym narzędziem do oceny ekspresji białek, takich jak PD-L1, w tkankach nowotworowych, dostarczając kontekstu przestrzennego oraz danych półilościowych. Postęp w wielokrotnej IHC i immunofluorescencji umożliwia jednoczesną wizualizację wielu markerów, oferując głębsze wgląd w mikrośrodowisko nowotworowe i wzorce infiltracji komórek odpornościowych. Cytometria przepływowa i cytometria masowa (CyTOF) są powszechnie używane do fenotypowania komórek odpornościowych w próbkach krwi i tkanki, umożliwiając identyfikację rzadkich populacji komórkowych i stanów funkcjonalnych istotnych dla odpowiedzi na immunoterapię.
Podejścia genomowe i transkryptomiczne, w tym sekwencjonowanie następnej generacji (NGS) i sekwencjonowanie RNA, umożliwiają wykrywanie obciążenia mutacjami nowotworowymi (TMB), niestabilności mikrosatelitarnej (MSI) i sygnatur ekspresji genów przewidujących wyniki immunoterapii. Cyfrowe PCR i ilościowe PCR w czasie rzeczywistym (qRT-PCR) oferują wrażliwe wykrywanie konkretnych biomarkerów kwasów nukleinowych, takich jak krążące DNA nowotworowe (ctDNA) i transkrypty związane z układem odpornościowym w biopsjach płynnych. Technologie proteomiczne, takie jak spektrometria masowa, umożliwiają odkrywanie i kwantyfikację nowych biomarkerów białkowych w próbkach krwi i tkanki.
Nowe technologie pojedynczych komórek, transkryptomika przestrzenna oraz zaawansowane narzędzia bioinformatyczne jeszcze bardziej zwiększają rozdzielczość i interpretowalność danych biomarkerów, wspierając rozwój spersonalizowanych strategii immunoterapeutycznych. Integracja danych multi-omics i analiz opartych na sztucznej inteligencji ma przyspieszyć odkrywanie i walidację biomarkerów, co ostatecznie poprawi wybór pacjentów i monitorowanie w praktyce klinicznej (Narodowy Instytut Raka; amerykańska Agencja Żywności i Leków).
Wyzwania w walidacji i standaryzacji biomarkerów
Walidacja i standaryzacja biomarkerów immunoterapii nowotworów stają przed znacznymi wyzwaniami, które utrudniają ich szerokie kliniczne zastosowanie. Jednym z głównych przeszkód jest heterogeniczność biologii nowotworów i odpowiedzi immunologicznych wśród pacjentów, co komplikuje identyfikację uniwersalnie wiarygodnych biomarkerów. Zmienność w zbieraniu próbek, przetwarzaniu i przechowywaniu dodatkowo wpływa na powtarzalność testów biomarkerów, prowadząc do niespójnych wyników w różnych laboratoriach i kontekstach klinicznych. Dodatkowo, brak standaryzowanych protokołów dla rozwijania i interpretacji testów przyczynia się do rozbieżności w wydajności biomarkerów i ogranicza porównywalność wyników badań klinicznych.
Innym wyzwaniem jest dynamiczny charakter odpowiedzi immunologicznych podczas immunoterapii, co wymaga oceny biomarkerów w longitudinalnej perspektywie, a nie tylko pomiarów w pojedynczym punkcie czasowym. To wymaga zwiększenia złożoności i kosztów badań biomarkerów. Ponadto, wiele kandydatów biomarkerów, takich jak ekspresja PD-L1 czy obciążenie mutacjami nowotworowymi, jest pod wpływem czynników technicznych, takich jak klony przeciwciał, algorytmy oceniania i platformy sekwencjonowania, co może prowadzić do rozbieżnych wyników dla tej samej próbki pacjenta. Agencje regulacyjne i organizacje profesjonalne pracują nad rozwiązaniem tych problemów, opracowując wytyczne i standardy odniesienia, ale harmonizacja pozostaje w toku, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków.
Ostatecznie, przezwyciężenie tych wyzwań będzie wymagało współpracy między badaczami, klinicystami, przemysłem i organami regulacyjnymi w celu ustanowienia solidnych ram walidacyjnych, standardy metodologii oraz konsensusu w kwestii klinicznie istotnych końców. Takie wysiłki są niezbędne, aby zapewnić, że biomarkery immunoterapii nowotworów będą wiarygodnie kierować wyborem pacjentów, monitorować odpowiedź terapeutyczną i poprawiać wyniki kliniczne Narodowy Instytut Raka.
Medycyna spersonalizowana: dostosowywanie immunoterapii za pomocą biomarkerów
Medyczna spersonalizowana w immunoterapii nowotworów wykorzystuje biomarkery do optymalizacji strategii leczenia dla pojedynczych pacjentów, dążąc do maksymalizacji skuteczności przy minimalizacji niepotrzebnej toksyczności. Biomarkery — wskazówki molekularne, komórkowe lub genetyczne — mogą przewidywać, którzy pacjenci mają największe szanse skorzystania z określonych immunoterapii, takich jak inhibitory punktów kontrolnych immunologicznych czy terapie komórkowe. Na przykład ekspresja ligandu śmierci programowanej 1 (PD-L1) na komórkach nowotworowych jest rutynowo wykorzystywana do kierowania stosowaniem inhibitorów PD-1/PD-L1 w kilku nowotworach, w tym w raku płuca nie-drobno komórkowego i czerniaku. Wysokie obciążenie mutacjami nowotworowymi (TMB) oraz niestabilność mikrosatelitarna (MSI) to dodatkowe biomarkery związane z ulepszonymi reakcjami na immunoterapię, odzwierciedlające prawdopodobieństwo formowania neoantygenów i rozpoznania immunologicznego Narodowy Instytut Raka.
Postępy w profilowaniu genomowym i transkryptomicznym umożliwiły identyfikację nowych biomarkerów, takich jak określone sygnatury ekspresji genów oraz wzory infiltracji komórek odpornościowych w mikrośrodowisku nowotworowym. Te spostrzeżenia ułatwiają stratyfikację pacjentów w podgrupy o odmiennych krajobrazach immunologicznych, pozwalając klinicystom dostosować reguły immunoterapeutyczne w odpowiedni sposób. Ponadto, dynamiczne biomarkery – takie jak krążące DNA nowotworowe (ctDNA) i zmiany w populacjach komórek odpornościowych podczas leczenia – oferują monitorowanie odpowiedzi terapeutycznej w czasie rzeczywistym i wczesne wykrywanie oporności, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków.
Pomimo tych postępów, wciąż pozostają wyzwania związane z standaryzacją testów biomarkerowych i ich integracją w praktyce klinicznej. Trwające badania i wspólne wysiłki są kluczowe, aby zweryfikować nowe biomarkery i zapewnić ich solidne zastosowanie w spersonalizowanej immunoterapii nowotworów Cancer Research UK.
Nowe biomarkery i przyszłe kierunki
Krajobraz biomarkerów immunoterapii nowotworów szybko ewoluuje, a nowe biomarkery oferują potencjał do udoskonalenia wyboru pacjentów i optymalizacji wyników terapeutycznych. Poza ustalonymi markerami, takimi jak ekspresja PD-L1 i obciążenie mutacjami nowotworowymi (TMB), nowi kandydaci są badani w celu wyjaśnienia heterogeniczności odpowiedzi immunologicznych i mechanizmów oporności. Na przykład skład i różnorodność mikrośrodowiska nowotworowego — w tym obecność określonych podtypów komórek odpornościowych, takich jak limfocyty infiltrujące nowotwór (TILs) oraz komórki supresorowe pochodzenia mieloidalnego — zyskują uznanie jako wskaźniki predykcyjne i prognozujące. Dodatkowo, mikrobiom jelitowy pojawił się jako modyfikator skuteczności immunoterapii, z niektórymi profilami mikrobiologicznymi korelującymi z poprawionymi odpowiedziami na inhibitory punktów kontrolnych immunologicznych (Narodowy Instytut Raka).
Postępy w technologiach multi-omics, takich jak sekwencjonowanie RNA pojedynczych komórek i transkryptomika przestrzenna, umożliwiają bardziej szczegółowe zrozumienie interakcji nowotwór-układ odpornościowy i ułatwiają odkrywanie złożonych biomarkerów integrujących dane genomiczne, transkryptomiczne i proteomiczne (Narodowy Instytut Raka). Krążące biomarkery, włącznie z wolnym DNA, egzosomami i obwodowymi sygnaturami odpornościowymi, są również badane pod kątem ich potencjału dostarczania minimalnie inwazyjnego, bieżącego monitorowania odpowiedzi na leczenie i oporności (amerykańska Agencja Żywności i Leków).
Patrząc w przyszłość, integracja sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego w badania biomarkerów obiecuje przyspieszenie identyfikacji solidnych sygnatur predykcyjnych i wsparcie rozwoju spersonalizowanych strategii immunoterapeutycznych. Kontynuacja współpracy między środowiskami akademickimi, przemysłem i agencjami regulacyjnymi będzie kluczowa dla walidacji nowych biomarkerów oraz ich przełożenia na praktykę kliniczną.
Wpływ kliniczny: studia przypadków i zastosowania w rzeczywistości
Wpływ kliniczny biomarkerów immunoterapii nowotworów jest coraz bardziej widoczny dzięki studiom przypadków i zastosowaniom w rzeczywistości, które podkreślają ich rolę w kierowaniu decyzjami terapeutycznymi i poprawie wyników pacjentów. Na przykład zastosowanie ekspresji ligandu śmierci programowanej 1 (PD-L1) jako biomarkera przekształciło zarządzanie rakiem płuca nie-drobno komórkowym (NSCLC). W kluczowych badaniach pacjenci z wysoką ekspresją PD-L1 wykazali znacznie lepsze reakcje na pembrolizumab, co doprowadziło do zatwierdzenia go jako terapii pierwszego wyboru dla tej podgrupy pacjentów, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków. Podobnie, status niestabilności mikrosatelitarnej wysokiego (MSI-H) był używany do identyfikacji pacjentów z różnych typów nowotworów, którzy prawdopodobnie skorzystają z inhibitorów punktów kontrolnych immunologicznych, co zaowocowało pierwszym zatwierdzeniem pembrolizumabu jako terapii bez względu na typ tkanki, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków.
Dane z rzeczywistego świata dodatkowo potwierdzają użyteczność tych biomarkerów. Na przykład retrospektywne analizy dużych kohort pacjentów potwierdziły, że testowanie PD-L1 i MSI-H może stratyfikować pacjentów do immunoterapii, prowadząc do poprawy wskaźników przeżycia i zmniejszenia narażenia na nieefektywne leczenie, według Amerykańskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej. Dodatkowo nowe biomarkery, takie jak obciążenie mutacjami nowotworowymi (TMB), są integrowane w praktyce klinicznej, a badania wykazują, że wysokie TMB koreluje z lepszymi odpowiedziami na immunoterapię w czerniaku i raku płuc Narodowy Instytut Raka. Te studia przypadków i zastosowania w rzeczywistości podkreślają transformacyjny potencjał biomarkerów w personalizacji immunoterapii nowotworów i optymalizacji wyników klinicznych.
Rozważania regulacyjne i etyczne
Integracja biomarkerów w immunoterapii nowotworów budzi złożone kwestie regulacyjne i etyczne. Agencje regulacyjne, takie jak amerykańska Agencja Żywności i Leków oraz Europejska Agencja Leków, wymagają rygorystycznej walidacji testów biomarkerowych, aby zapewnić dokładność analityczną, powtarzalność i kliniczną istotność. Diagnostyka towarzysząca — testy, które identyfikują pacjentów, którzy mają największe prawdopodobieństwo skorzystania z określonej immunoterapii — muszą przechodzić współudział w opracowywaniu i procesach zatwierdzania obok agentów terapeutycznych. Ta podwójna droga wymaga solidnych dowodów na kliniczną użyteczność i bezpieczeństwo, często wymagając dużych, starannie kontrolowanych badań klinicznych.
Etycznie, wykorzystanie biomarkerów w immunoterapii wprowadza wyzwania związane z zgodą pacjentów, prywatnością danych i równym dostępem. Stratyfikacja oparta na biomarkerach może nieumyślnie wykluczać niektóre populacje z potencjalnie korzystnych traktowań, co budzi wątpliwości co do sprawiedliwości i równości w projektowaniu badań klinicznych i zastosowaniach w rzeczywistości. Ponadto zbieranie i analiza danych genetycznych i molekularnych wymagają ścisłej zgodności z regulacjami prywatności, takimi jak Ogólne rozporządzenie o ochronie danych w Unii Europejskiej, aby chronić tajemnicę pacjenta.
Przejrzystość w komunikowaniu implikacji testowania biomarkerów jest kluczowa dla uzyskania świadomej zgody. Pacjenci muszą rozumieć potencjalne korzyści, ograniczenia i niepewności związane z terapiami opartymi na biomarkerach. Ciągły dialog między organami regulacyjnymi, klinicystami, badaczami i rzecznikami pacjentów jest kluczowy do rozwiązania tych regulacyjnych i etycznych wyzwań, co zapewni, że postępy w biomarkerach immunoterapii nowotworów przyniosą bezpieczeństwo, skuteczność i równość w opiece nad pacjentem.
Podsumowanie: Droga naprzód dla biomarkerów immunoterapii nowotworów
Przyszłość biomarkerów immunoterapii nowotworów jest obiecująca, a jednocześnie złożona. Gdy immunoterapie stają się coraz bardziej centralne w onkologii, rośnie zapotrzebowanie na wiarygodne biomarkery, które mogą przewidywać odpowiedź, monitorować skuteczność i przewidywać działania niepożądane. Obecne biomarkery, takie jak ekspresja PD-L1, obciążenie mutacjami nowotworowymi i niestabilność mikrosatelitarna, poprawiły stratyfikację pacjentów, ale pozostają niedoskonałe z powodu heterogeniczności nowotworów i dynamicznych interakcji immunologicznych. Integracja podejść multi-omics — obejmujących genomikę, transkryptomikę, proteomikę i metabolomikę — oferuje drogę do bardziej kompleksowych i spersonalizowanych profili biomarkerów. Postęp w dziedzinie sztucznej inteligencji i uczenia maszynowego również przyniesie przyspieszenie odkrywania i walidacji biomarkerów poprzez umożliwienie analizy skomplikowanych, wielowymiarowych zestawów danych Narodowy Instytut Raka.
Jednak wciąż pozostają istotne wyzwania. Standaryzacja testów biomarkerów, walidacja w różnych populacjach oraz tłumaczenie wyników badań na praktykę kliniczną to ciągłe przeszkody. Co więcej, dynamiczny charakter mikrośrodowiska nowotworowego wymaga opracowania biomarkerów, które można monitorować longitudinalnie i nieinwazyjnie, na przykład za pomocą biopsji płynnych, według amerykańskiej Agencji Żywności i Leków. Współpraca między światem akademickim, przemysłem i agencjami regulacyjnymi będzie kluczowa w celu ustanowienia solidnych ram dla kwalifikacji i wdrażania biomarkerów. Ostatecznie droga naprzód dla biomarkerów immunoterapii nowotworów polega na wykorzystaniu innowacji technologicznych i wspieraniu partnerskств multidyscyplinarnych, aby zrealizować pełny potencjał precyzyjnej immuno-onkologii.
Źródła i odniesienia
- Narodowy Instytut Raka
- Cancer Research UK
- Europejska Agencja Leków
- Ogólne rozporządzenie o ochronie danych
